رفتار دوسویه صحیح حاکم و مردم از شاخصه های مدینه فاضله پیامبر بود

رفتار دوسویه صحیح حاکم و مردم از شاخصه های مدینه فاضله پیامبر بود
عضو هیات علمی موسسه بهداشت معنوی گفت: پیامبر با تمام ظرفیت موجود مدینه فاضله را ایجاد کردند اما بعد از وفات ایشان این مدینه فاضله به دلیل انحراف در رهبری از بین رفت. ما برای ایجاد مدینه فاضله نیاز به یک رهبری الهی داریم و برای آمدن این رهبری باید بسترها و آمادگی هایی در زمینه فردی، اجتماعی و علمی به وجود بیاید.

حجت الاسلام محمود رضا قاسمی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا(پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، مهم ترین مشخصه مدینه فاضله را در ساده زیستی پیامبر دانست و بیان کرد:این ساده زیستی به معنی پرهیز از دنیا گرایی و مال اندوزی است که بر اساس تعالیم قرآن کریم هم یکی از مهم ترین مشخصه ها برای تشکیل یک مدینه فاضله است.
او قناعت، زهد و برابری و مساوات را از شاخصه های پر رنگ در زمان پیامبر دانست و تاکید کرد: در دستورات اجتماعی و اقتصادی قرآن بعد از هجرت پیامبر به مدینه، در کنار مساله برپایی نماز به مساله زکات و چگونگی استفاده از غنایم هم بسیار توجه شد، به طوری که قرآن قرض الحسنه را بالاتر از صدقه می داند و این را از نشانه های تقوا بیان می کند.
این مدرس حوزه، نگاه رسول اکرم را در ایجاد مدینه فاضله در زیر بنای اقتصادی صحیح دانست و تاکید کرد: ایشان به همین دلیل با مساله ثروت اندوزی مبارزه کردند تا سایر بسترهای فرهنگی دیگر در جامعه ایجاد شود. این ویزگی ها در زمان پیامبر باعث شد فتوحات بزرگی نصیب مسلمین شود.
این عضو هیات علمی موسسه بهداشت معنوی گفت: هدف اصلی پیامبر از ایجاد بسترهای مختلف اعم از بسترهای اقتصادی و رفتاری(مانند پیمان اخوت بین مسلمین) این است که خود مردم دغدغه انجام حل مشکلاتشان را داشته باشند. درست است که با وجود داشتن یک رهبر الهی مشکلات مردم راحت تر حل می شود، اما پیامبر زمانی به هدف خود می رسد که افراد جامعه دارای توانمندی های مختلف شوند.
قاسمی افزود: وقتی به تاریخ زندگی پیامبر نگاه می کنیم رفتار صحیح دو سویه مردم و حاکم را با یکدیگر می بینیم. به طور مثال پیامبر در زمینه های مختلف حتی در جنگ ها با مردم مشورت می کردند. زیرا خداوند می خواهد در این عالم آفرینش همه چیز به حالت طبیعی رخ دهد، به این معنی که تمام اتفاقات جامعه به تصمیم گیری مردمان همان جامعه برگردد. نکته مهم در این جا این است که اگر قرار باشد جامعه اسلامی اصلاح شود باید نگرش صحیح در مردم ایجاد شود. خداوند در قرآن می فرماید: "در میان هر قومی خداوند تغییری ایجاد نمی کند مگر اینکه خودشان تغییراتی را ایجاد کنند". پیامبر به دنبال این تغییر بودند و این تغییرات را ایجاد کردند. به طور مثال ایشان با ایجاد صلح در بین دو قبیله اوس و اخرج باعث ایجاد آرامش شدند تا بستر سازی مناسبی برای کارهای فرهنگی و نظامی انجام شود.

فضای باز سیاسی عامل رشد و شکوفایی مردم در زمان پیامبر
او اظهار کرد: حضرت به اندازه ای آزادی بیان را در جامعه ایجاد کردند که وقتی ایشان نظری را به عنوان رهبری حکومت اعلام می کردند، مردم و حتی طنان به راحتی نظرات خود را اعلام می کردند تا جایی که این آزادی ها بعد از پیامبر با مخالفت هایی از طرف حاکمان آن زمان همراه می شد. پیامبر می فرمودند: "مردم شما ائمه خودتان را نصیحت کنید". گاهی پیامبر با اینکه می دانستند نظرات مردم اشتباه است اما وقتی مردم بر نظرات خودشان پافشاری می کردند، پیامبر خواست آنان را می پذیرفتند چون ایشان می خواستند مردم به تجربه به نتیجه برسند.
این استاد حوزه تاکید کرد: ایجاد فضای باز سیاسی به مردم کمک کرد تا به رشد و شکوفایی و آزاد اندیشی برسند و اگر این روند ادامه پیدا می کرد این مدینه فاضله هم می توانست ادامه پیدا کند. پیامبر با تمام ظرفیت های موجود مدینه فاضله را در زمان خود ایجاد کردند، وقتی مسلمین دهه های مختلف صدر اسلام را با هم مقایسه می کنیم تفاوت های زیادی را رفتار و کرامات اخلاقی و انسانی در آنان می بینیم و این نشان از ایجاد یک حکومت صحیح است، این رشد اخلاقی را دراتفاقات زندگی بین مهاجرین و انصار مشاهده می کنیم.

انحراف در رهبری مهم ترین عامل تفرقه بین مسلمانان
این عضو هیات علمی موسسه بهداشت معنوی مهم ترین عامل ایجاد تفرقه بین مسلمین بعد از رحلت پیامبر را در انحراف رهبری دانست و تصریح کرد: عوامل متعدد دیگری مانند فتوحات فراوان و ایجاد ثروت های زیاد برای مسلمین نیز باعث از بین رفتن ساده زیستی در کارگزاران حکومتی شد و این باعث شد مردم هم به تدریج به سمت مال اندوزی پیش بروند.
قاسمی از جمله دشمنان پیامبر را مشرکین، یهود و منافقین نام برد و گفت: حضرت بر مشرکین و یهود تسلط پیدا کردند اما منافقین این گونه نبودند، چون این جریان در درون مردم بودند و لباس اسلام را به تن داشتند به همین دلیل این جریان بعد از فوت پیامبر اسلام گسترش پیدا کرد وباعث ایجاد فقر گسترده ای در بین مردم شد. به همین دلیل حضرت علی در آن زمان مانند سطح ضعیف جامعه زندگی می کردند چون این افراد در جامعه زیاد بودند. این نکته بسیار مهم است که وقتی بنیان اقتصادی یک جامعه ویران شود، بنیاد فرهنگی آن جامعه هم ویران خواهد شد.
برای تشکیل مدینه فاضله حضور معصوم ضروری است، اما کافی نیست
او در پاسخ به این سوال که آیا حضور معصوم برای ایجاد یک مدینه فاضله ضرورتی دارد، گفت: اگر امام معصوم حضور داشته باشد اما شرایط و بسترهای مناسب در مردم ایجاد نشده باشد مشکلات جامعه اسلامی حل نخواهد شد. در زمان حضرت علی(ع) هم می بینیم که ایشان با مشکلات زیادی همراه بودند و این دلیل همراه نبودن جامعه با ایشان بود. عدم حمایت مردم از رهبر جامعه باعث شد مدینه فاضله از بین برود.
این استاد حوزه گفت: اگر چه رهبر الهی می تواند با اذن الهی معجزه کند اما این باعث توانمندی مردم و رهبرانی که بعد از معصوم حضور دارند نمی شود بنابراین حضرت علی هم تکیه گاهشان مردم بودند. ایشان در نهج البلاغه می فرمایند: "اگر نبود حمایت مردم از من، من افسار شتر خلافت را بر دوش شتر می انداختم". بعد از حکومت حضرت علی (ع) هم به دلیل عدم حمایت مردمی از رهبر جامعه ضربات فراوانی ایجاد شد، مانند زمان امام حسن(ع) که مردم از ایشان حمایت نکردند.

اگر یاری مردم نباشد حکومت امام زمان هم به مدینه فاضله نمی رسد
این عضو هیات علمی موسسه بهداشت معنوی گفت: برای آنکه امام معصوم بخواهد کاری انجام دهد، وظایفی بر دوش مردم است. حتی در زمان ظهور امام زمان (ع) و با اینکه ایشان دارای یک رهبری الهی هستند و هدف ایشان ایجاد یک آرمان شهر الهی است، اما این کار هم جز با یاری مردم امکان پذیر نیست.
قاسمی با اشاره به اینکه وظیفه ما در زمان غیبت ایجاد بستر های مناسب است، افزود: حضرت نخواهند آمند مگر اینکه آمادگی هایی در سطح فردی، اجتماعی و علمی به وجود بیاید، بعد از به وجود آمدن این بسترها و برای ارتباط بین مولفه های مختلف و ربط منطقی بین آنها نیاز به رهبریت الهی است و در صورت نبود این دو اصل مدینه فاضله به وجود نخواهد آمد.

آمادگی های لازم در جهان اسلام به وجود نیامده است
او آمادگی فردی، اجتماعی و علمی را در جهان اسلام ضروری دانست و در ادامه بیان کرد: در حال حاضر جوامع اسلامی در زمینه آمادگی فردی با تهاجمات فرهنگی بسیار زیادی مواجه هستند که این مساله را در عرصه خانواده و عرفان های نو پدید می بینیم که به زندگی فردی افراد وارد شده اند، با این شاخص ها آمادگی فردی را در جوامع مسلمان مشاهده نمی کنیم. در زمینه آمادگی اجتماعی در چند سال گذشته اتفاقات خوبی افتاده است مانند بیداری اسلامی اما باز هم به سر منزل مقصود نرسیدیم. باید به این مساله توجه کنیم که به طور مثال اختلاف نظر های به وجود آمده در اسلام مانند ایجاد گرایش سلفی، سد راه وحدت اسلامی است و با از بین رفتن این گرایش ها می توانیم به این آمادگی اجتماعی دست یابیم.
این استاد حوزه در پایان یکی از مهم ترین راه حل ها را برای ایجاد بستر مناسب،ایجاد دانش اسلامی دانست و تاکید کرد: تا زمانی که دانش اسلامی در کشورهای اسلامی ایجاد نشود نمی توان از مردم انتظار شناخت دقیق و ایجاد بسترهای مناسب را داشت. در حال حاضر در تمامی کشورهای مسلمان کتب تخصصی مربوط به علوم انسانی از دانشمندان غربی هستند. ما باید علوم انسانی را با برداشت های اسلامی به جامعه اسلامی تزریق کنیم تا بتوانیم به موفقیت برسیم.
انتهای پیام